Soda Külü nedir?

Soda Külü nedir?

Soda Külü, 5 bin yıldan uzun bir süredir kullanılan, dünyada en çok tüketilen 10. inorganik bileşiktir. Güvenli ve basit bir bileşik olan soda külü,  cam imalatından, çamaşır tozu ve lityum-ion pil üretimine kadar geniş bir ürün yelpazesinin ana hammaddesidir. Ayrıca yiyecek ve ilaç sanayileri için son derece önemli bir katkı maddesidir.

Hayatın görünmeyen içeriği: Sodyum Karbonat, Na2CO3

Soda külünün, Eski Mısırlılar tarafından kuru göl yataklarından elde edildiği veya yüksek sodyum içeriğine sahip deniz bitkilerini yakarak üretildiği bilinmektedir.  Deniz bitkilerinin yakılması sonucunda oluşan kül ise bu bileşiğe yaygın olarak kullanılan ‘Soda Külü’ adını vermiştir. Antik Mısırlılar, soda külünün -bugün cam imalatının ana üretim tekniği olan- silis kumunun erime noktasını düşürme özelliğini kullanarak, cam kaplar ve süs eşyaları üretmişlerdir. Romalılar ise soda külüne benzer bir bileşik olan Sodyum Bikarbonat’ı tıbbi amaçlar ve ekmek yapmak için kullanmıştır.

1800’lü yılların ortasında sanayileşen dünyada artan soda külü talebini karşılamak için sentetik üretim teknikleri geliştirilmiş, bu zamana kadar ise soda külü doğal yöntemlerle üretilmiştir.

Soda Külü ya da Sodyum Karbonat

5 bin yıldan uzun bir süredir kullanımda

Soda külünün kullanım alanlarını öğrenmek için tıklayın

Soda Külü nasıl üretilir?

Günümüzde soda külü (sodyum karbonat) üretiminde iki temel metot kullanılmaktadır ve her iki yöntem sonucunda üretilen ürün kimyasal olarak aynı bileşiktir.

  1. Doğal Soda Külü Üretimi: Doğal soda külü, doğal olarak yer altında oluşan trona cevherinin işlenmesi ile elde edilmektedir. Filtrasyon, konsantrasyonun arttırılması, kristalizasyon ve kurutma gibi basit üretim süreçleri sonucunda soda külü üretilir. Bugün, doğal soda külü üretimi küresel üretimin yaklaşık % 30’unu oluşturmaktadır. Ticari olarak işlenebilir Trona yatakları sadece dünyanın üç bölgesinde yer almaktadır: Çok büyük bir bölümü ABD, Wyoming’de, büyük bir bölümü Türkiye’de ve kalanı Çin’de bulunur.
  2. Sentetik Soda Külü üretimi: Sentetik Soda Külü, tuzun (sodyum klorür) kireçtaşı veya amonyak ile reaksiyona sokulduğu Solvay veya Hou adı verilen sentetik üretim yöntemleri kullanılarak üretilmektedir. Sentetik Soda Külü üretimi, küresel üretimin yaklaşık % 70’ini oluşturmaktadır.

Eti Soda sadece doğal trona cevherinden Soda Külü üretmektedir.

TRONA MADENCİLİĞİ NASIL YAPILIR?

Çözelti Madenciliği

Çözelti madenciliği ilk kez Eti Soda tarafından uygulanmıştır. Dünyada trona cevheri çıkarmak için bu yenilikçi çözelti madenciliği teknolojisini kullanan tek şirketiz.

Biz, bu teknolojiyi hem Eti Soda hem de Kazan Soda tesislerimizde kullanmaktayız. Bu patentli üretim yöntemi ile yeraltına sıcak su enjekte edilerek trona cevheri ham çözelti haline getirilir.  Yeryüzüne çıkarılan çözelti, işlenmek üzere pompalar yardımıyla üretim tesisine gönderilir.

Yeraltı operatörleri olmadığı için, bu kapalı döngü sistemi daha güvenlidir. Çevresel olarak, yeryüzü üzerinde minimum etkiye sahiptir. Diğer üretim yöntemlerine göre daha az enerji ve su tüketimine ve ayrıca önemli ölçüde daha az CO2 emisyonuna sebep olur.

Çözelti Madenciliği hakkında daha fazlası için tıklayın

Trona nerede bulunur?

Trona tuzlu su göllerinde veya doğal olarak oluşan mineral yataklarında bulunur. Trona (su, sodyum bikarbonat, sodyum karbonat ve bazen sodyum klorür (tuz) karışımıdır) doğal Soda Külünün en yaygın ve en zengin kaynağıdır.

Trona, dünya genelinde birkaç bölgede doğal olarak bulunmaktadır. En büyük ve en saf trona yatakları ise, ABD’de bulunan Green River, Wyoming bölgesi ve Ankara, Türkiye’de yer almaktadır.

Dünya genelinde çok az yerde bulunabilen Trona, en yüksek miktar olarak ABD’nin Wyoming eyaletindeki Green River yakınlarında ve Türkiye’de Ankara civarında çıkartılır.

More about solution mining